Trong đời sống của người dân miền Tây Nam Bộ, không có định nghĩa rõ rệt về bốn mùa xuân hạ thu đông nhưng những vùng miền khác. Ở đây người ta quen với cách gọi mùa mưa và mùa nắng dành cho hai sắc thái khí hậu tiêu biểu nhất của năm. Riêng với vùng đất Đồng Tháp Mười và Tứ Giác Long Xuyên có một mùa đặc biệt nữa của riêng mình – mùa nước nổi. Với những thông tin có được, những ngày cuối tháng 9 vừa qua chúng tôi đã làm một chuyến hành trình trải nghiệm về “mùa” độc đáo này. Có rất nhiều điểm đến hấp dẫn, nhưng chúng tôi quyết định đến An Giang để trải nghiệm mùa nước nổi Vàm Nao..
Nội dung bài viết
Đến Vàm Nao để nghe kể về những câu chuyện li kì
Sông Vàm Nao là một đoạn sông ngắn dài khoảng 7km nối liền sông Tiền và sông Hậu, địa phận các xã Kiến An, Mỹ Hội Đông thuộc địa phận huyện Chợ Mới, xã Tân Trung thuộc huyện Phú Tân và xã Bình Thủy thuộc huyện Châu Phú của tỉnh An Giang. Nơi đây thường được người dân địa phương truyền tai nhau về những câu chuyện li kì. Sông tuy ngắn nhưng sâu, nước xoáy, và tương truyền là nơi trù ngụ của các loài cá sấu thuồng luồng thuở xưa. Tại đây, chúng ta cũng có thể tận mắt chứng kiến hiện tượng san nước độc đáo có một không hai giữa hai dòng sông Tiền và sông Hậu.
Đến Vàm Nao theo cung đường đáng nhớ
Từ Sài Gòn, theo đường quốc lộ 1 đến thành phố Tân An, rồi rẽ hướng quốc lộ N2 thẳng tắp băng qua vùng Đồng Tháp Mười cò bay thẳng cánh. Mùa này trùng với vụ hè thu, nên những cánh đồng trong đê bao thì lúa đang chín vàng; còn ngoài thì nước ngập trắng đồng. Sở dĩ đi theo cung đường này, chúng tôi muốn ghé thăm các địa điểm tham quan mùa nước nổi khác, như: Làng nổi Tân Lập, Đồng Sen – Gò Tháp, Vườn quốc gia Tràm Chim…để xem có khác gì với điểm chúng tôi muốn đến hay không.
Từ Tràm Chim, chúng tôi tiếp tục hành trình hướng về huyện Thanh Bình (Đồng Tháp), rồi qua phà Chợ Thủ, phà Năng Gù mới đến được nơi trải nghiệm mùa nước nổi Vàm Nao.
Mùa nước nổi Vàm Nao có gì?
Điều chờ đợi nhất của chuyến đi là đây: những trải nghiệm mùa nước nổi Vam Nao thật lý thú!
Nhổ ấu
Theo chân anh Trung thuộc hợp tác xã nông nghiệp An Giang, chúng tôi lên xuồng khám phá nét đẹp đặc trưng của nơi này. Trải nghiệm đầu tiên mà chúng tôi được tham gia đó là nhổ ấu. Anh Trung chèo xuồng đưa chúng tôi vào ruộng ấu, dùng tay vớt lên và lựa chọn những củ già. Ấu luộc chín ăn rất bùi, tuy nhiên bạn cũng có thể dùng ngay những củ ấu tươi khi vừa vớt lên khỏi mặt nước.
Hái bông điên điển
Nằm kề bên ruộng ấu là những hàng cây điên điển ra hoa vàng rực. Xuồng cập vào, chúng tôi chỉ việc dùng tay ngắt nhẹ. Chỉ chốc lát là đã có được nguyên liệu để chế biến những món ăn đặc trưng mùa nước nổi rồi: canh chua cá linh bông điên điển, gỏi tép trấu bông điên điển, có thời gian hơn thì đổ bánh xèo bông điên điển…
Đổ dớn bắt cá
À, hấp dẫn nhất của trải nghiệm mùa nước nổi Vàm Nao chính là đây chứ đâu.
Từ xuồng máy, chúng tôi phải bỏ dép, xắn quần thật cao, sau đó trung chuyển xuồng ba lá để dễ dàng di chuyển ra những nơi đặt dớn để bắt đầu “thu hoạch”.
Dớn là dụng cụ bắt cá quen thuộc của bà con miền Tây. Dớn được may từ lưới, công dụng như một cái rọ để dẫn dụ cá. Phần quan trọng nhất của dớn là cái “đú” nối dài vài thước để cá tép chui vào. Cái tài tình của dân miền Tây là cá một khi đã vào dớn thì chỉ có vào mà không có ra. Cá đổ dớn chủ yếu là cá nhỏ, nhưng thịt ngọt và mang hương vị đặc trưng của sông nước miền Tây. Mùa nước nổi, tiếng cười nói xôn xao vào lúc hừng sáng, những mẻ cá linh non tươi roi rói chính là những nét đặc trưng không lẫn vào đâu được của bà con ở Vàm Nao.
Trên là đoạn miêu tả của bà con tại đây, còn kết quả của chúng tôi hôm đó là…cũng không tệ – đủ cho bữa ăn. Điều đặc biệt là không chỉ vài loại cá, chúng tôi đếm được trên 10 loại với đủ kích cỡ. Theo hướng dẫn của anh Trung, chúng tôi chỉ chọn các loại cá đủ lớn để mang về, còn cá nhỏ quá sẽ thả lại cho chúng về với sông nước.
Lai rai vài xị – hòa mình vào giai điệu của miền Tây
Sau một ngày trải nghiệm, đêm đến là lúc chúng tôi được thưởng thức những chiến lợi phẩm của mình: tô canh chua cá linh bông điên điển nghi ngút khói, nồi cá “hủn hỉn” kho tiêu (nhiều loại cá đồng nhỏ kho chung với nhau – NV), vài con cá lớn thì nướng trui, rồi vài xị rượu đế được nấu từ gạo quê…Chúng tôi thả mình theo những cảm xúc tự do, có lúc lắng đọng những giai điệu đờn ca tài tử không chuyên nhưng ngọt ngào chân chất. Lâng lâng, những ngọn gió chướng lao xao đám bắp sau nhà, len lõi qua khe cửa khép hờ, mang hơi mát của mùa nước nổi Vam Nao làm cơn buồn ngủ ập đến lúc nào không ngờ…
Cảm ơn những trải nghiệm mùa nước nổi Vàm Nao khó quên
Sau bữa ăn sáng cháo cá lóc dân dã cùng với gia chủ giữa bốn bề nước nổi, chúng tôi chia tay Vàm Nao khi trời hừng sáng. Một lần đến Vàm Nao thực sự là một trải nghiệm hấp dẫn mà chúng tôi khó có thể quên được. Miền tây vốn dĩ đã đẹp, đến mùa nước nổi nó lại khoác lên một nét vừa bình dị vừa hấp dẫn lạ thường.
Sẽ có dịp chúng tôi quay trở lại để khám phá thêm nhiều nét đặc trưng nữa của vùng đất quá đổi bình yên này.
Nguyễn Thức
